De duurzaamheidsopgave bestaat voor een groot deel uit een circulaire transitie. Dat is de visie van de gemeenten Duiven en Westervoort. Vanwege het Rijksbrede programma Circulaire Economie, 'Nederland circulair in 2050', en ook het Grondstoffenakkoord, is dat voor beiden gemeenten zeer duidelijk geworden. Tevens is er binnen de gemeenten de intrinsieke motivatie aanwezig om met circulariteit voortvarend aan de slag te gaan. De twee gemeenten lopen hiermee voor op veel andere gemeenten in Nederland. Het circulair uitvoeringsprogramma van de gemeenten bevat dan ook drie pijlers: energietransitie, klimaatadaptie én circulariteit. Het circulaire economie team van KplusV is gevraagd om dit als procesmanager te helpen vormgeven.
In de startfase van het programma was circulariteit nog een nieuw begrip, voor zowel de meeste medewerkers van de gemeente als voor de inwoners. Het was voor de gemeenten nog onduidelijk wat ze kunnen doen om de nationale doelstellingen '50% circulair in 2030' en '100% circulair in 2050' te halen. Om inzicht te krijgen in wat circulariteit voor beide gemeenten kan betekenen en hoe het geïntegreerd kan worden in de organisatie, zijn we begonnen om op te halen welke positieve bijdragen er op dat moment al aanwezig waren. We hebben een aantal werksessies met de medewerkers van de gemeenten gehouden. Hierna was dit voor iedereen helder en konden we allemaal dezelfde taal spreken. Tevens bespraken we wat er nodig is om deze circulariteit op een goede manier te kunnen borgen. Ditzelfde proces hebben we ook met externe stakeholders doorlopen. Hoe kijken inwoners en het bedrijfsleven aan tegen circulariteit? Welke initiatieven lopen er al en waar is behoefte aan?
Samen met het proces om iedereen te betrekken bij het circulair uitvoeringsprogramma, voerden we een grondstofstromen en documentanalyse uit. Zo bepalen we de omvang van de opgave en kunnen we de progressie meten en monitoren. We hebben nu een goed beeld van waar de gemeenten staan en wat er nog nodig is om de juiste stappen te zetten richting een circulaire gemeente in 2050. We hebben de nadruk gelegd op het formuleren van concrete acties. Door middel van creatieve sessies hebben we op verschillende thema's acties geformuleerd voor binnen zowel de gemeentelijke organisatie als daarbuiten.
We hebben bewust voor meerdere thema's gekozen, aangezien circulariteit een onderwerp is dat integraal door elk thema heen loopt en niet op zichzelf staat. Daarbij hebben de gemeenten nu helder welke acties binnen de cirkel van controle (wat kan de gemeente zelf doen), de cirkel van invloed (waar kan de gemeente stimuleren) en de cirkel van betrokkenheid (waar neemt de gemeente van een afstand aan deel) vallen. Zoals de circulaire renovatie van een basisschool en de verandering naar circulair inkoopbeleid. Dit zijn goede voorbeelden van activiteiten waar de gemeenten zelf de controle hebben.
Wil je eens sparren over met welke route jouw gemeente de circulaire doelstellingen kan behalen? Neem gerust contact op met Niels Ahsmann of Joran Straatman, ze delen graag hun kennis.
