Circulair of maatschappelijk verantwoord inkopen is voor veel gemeenten een logisch, maar ook weerbarstig thema. De gemeente Leiden kwam er samen met KplusV achter dat het vooral zaak is om te investeren in een sterke basis, van daaruit stapsgewijs te ontdekken wat er kan en successen met elkaar te vieren.
Leiden wil in 2050 helemaal circulair zijn. KplusV zorgde voor een heldere aanpak rond drie eenvoudige vragen: wat is de opgave, wat past er en hoe pakken we het aan? Zo kwamen we samen tot een realistische en gedragen route. De eerste fase, om erachter te komen wat er in de organisatie speelde, was cruciaal. Geen quick fix, maar gericht op een blijvend resultaat.
Aanwezige energie de ruimte geven
In de tweede fase zijn de uitdagingen omgezet in concrete kansen. Het werd concreter, met meer handelingsperspectief, met structuur en met focus. Gerichte communicatie stimuleert de verandering en versterkt de positieve houding bij medewerkers én management.
"Als er was gekozen voor een quick fix, dan zou dat niet hebben geleid tot duurzame verandering."
Esther van Drongelen | Concernadviseur MVI bij gemeente Leiden
Eigenaarschap ondersteunen
In de derde fase wordt nu volop gewerkt aan de bewustwording op de drie centrale thema’s: circulaire economie, CO2-reductie en SROI (social return). Medewerkers krijgen ondersteuning om er in de praktijk handen en voeten aan te geven. We hebben een nieuwe rol gecreëerd: de MVI-concernadviseur die het eigenaarschap van anderen in de organisatie inspireert en faciliteert. Door bijvoorbeeld te laten zien dat duurzamer ook goedkoper kan zijn. Een mooi voorbeeld hiervan is de aanbesteding van bushokjes die in 2020 werd genomineerd voor de KoopWijsPrijs. De aanbesteding leidde tot een oplossing waarbij de milieubelasting met 70% daalde en de exploitatie-opbrengst 17% hoger uitkwam.
Actieplan voor twee jaar
Er ligt nu een actieplan voor twee jaar. Aan het eind van die periode hebben we de verantwoordelijkheden helder, inzicht gekregen in wat wel en niet bereikt kan worden, een goede basis gelegd voor monitoring én voldoende successen met elkaar kunnen vieren. Er is een enthousiaste, positieve sfeer: dit willen we, dit kunnen we, het is gewoon leuk en bevredigend om circulair in te kopen.
Stapsgewijs ontwikkelden we zo kritische massa, zodat MVI het nieuwe normaal wordt. Leiden is goed op weg naar een situatie waarin maatschappelijk verantwoord inkopen voor de lijnorganisatie én voor de betrokken mensen voelt als een positieve vanzelfsprekendheid, in plaats van een verplichting.
Wil je eens sparren over de aanpak voor een blijvend duurzame bedrijfsvoering in jouw gemeente, neem dan contact op met Karlijn Bakker, onze adviseur duurzame organisaties.
