Een Leven Lang Ontwikkelen (LLO) zorgt er niet alleen voor dat de beroepsbevolking vaardig en wendbaar blijft, maar het geeft ook een boost aan individuele ontwikkeling, inzetbaarheid en werkplezier. Zo creëren we een arbeidsmarkt die werkt voor iedereen. Het maatschappelijk belang van LLO groeit dus. Dit wordt ook gevoeld door het bekostigde mbo, dat zijn rol hierin steeds meer voelt en neemt. De huidige opgave op de arbeidsmarkt in combinatie met het teruglopend aantal reguliere studenten in het mbo, vraagt om visie en strategie van mbo-scholen, óók als zij niet de ambitie hebben zich op de LLO-markt begeven.
Voor de bedrijfstakgroep Techniek en Gebouwde Omgeving van de MBO Raad hebben we een onderzoek uitgevoerd, waarin we – in het speelveld van LLO – het bekostigde mbo hebben vergeleken met private opleiders. We onderscheiden hierbij vier scenario’s, waarin strategische keuzes van mbo-scholen centraal staan. In dit artikel deel ik een aantal inzichten.
Óf het noodzakelijk is om een LLO-aanbod uit te voeren en met wie je vervolgens wel of niet samenwerkt, blijkt afhankelijk van de positie die de mbo-school inneemt. Er bestaat geen ‘one-size-fits-all’ aanpak. Daarvoor zijn de volgende vier scenario’s ontwikkeld voor de mbo-scholen:
- Mbo-school begeeft zich niet op de LLO-markt;
- Mbo-school opereert zelfstandig op de LLO-markt;
- Mbo-school werkt samen met andere bekostigde mbo‐aanbieder(s) op de LLO‐markt;
- Mbo‐school werkt samen met private opleiders (en bekostigde mbo‐scholen) op de LLO‐markt.
Uit het onderzoek komt naar voren dat het eerste scenario, waarin de mbo-school zich niet op de LLO-markt begeeft, nauwelijks wordt gekozen. Slechts enkele mbo-scholen met specifieke kenmerken kunnen zich deze keuze permitteren. De meeste scholen hebben het LLO-aanbod onderdeel gemaakt van de kwaliteitsagenda en staan in de startblokken voor het ontwikkelen van een nieuwe strategie en koers. Zij kiezen voor één van de laatste drie scenario’s.
Wil je ook werk maken van een Leven Lang Ontwikkelen? Uit ons onderzoek blijkt dat de volgende factoren cruciaal zijn voor een succesvol LLO-aanbod:
- Een warme en duurzame relatie met het regionale bedrijfsleven. Mbo‐scholen zien het aangaan en versterken van samenwerking met een opleidingsbedrijf als de meest eenvoudige manier om regionale bedrijven aangesloten te houden. Alleen de scholen die zelf sterke regionale netwerken hebben met bedrijven, bijvoorbeeld middels accountmanagers, zijn in staat om zelfstandig de LLO-markt te benaderen. Indien bedrijven niet goed aangehaakt worden door de scholen, ontstaat het risico dat zij genoegen nemen met scholing die niet wettelijk erkend of gecertificeerd is.
- Aanbieden van flexibele-, digitale- en maatwerkoplossingen. Werkenden hebben niet de tijd om wekelijks naar school te gaan en leren het liefst tijd- en plekonafhankelijk. Kun je dit als bekostigde mbo-instelling zelf ontwikkelen? Of zoek je hiervoor de samenwerking op? Voor sommige innovaties voldoet samenwerking met andere bekostigde opleiders. Voor andere kan samenwerking met private opleiders zinvol zijn, om zo gebruik te maken van hun innovatiekracht.
- Kennisuitwisseling. LLO is volop in ontwikkeling en iedere mbo-school geeft hier een eigen draai en vorm aan. De uitwisseling van ‘best practices’ en geleerde lessen uit andere regio’s draagt bij aan het bedenken van creatieve en ondernemende oplossingen voor je eigen LLO-vraagstukken.
Hoe kun je als mbo-school omgaan met de (toekomstige) ontwikkelingen in het LLO‐speelveld? Daarop bestaat geen eenduidig antwoord, al bieden bovenstaande succesfactoren een goed uitgangspunt. Neem daarbij als mbo‐school in ieder geval zelf de regie, ongeacht het scenario waarvoor dat het beste bij je visie en missie past. Wees je bewust van de ontwikkelingen op het terrein van LLO en de (groeiende) rol van de private opleiders daarin.
Tot slot nog één tip: verdiep je in de regelingen die de komende tijd opengesteld worden om LLO te stimuleren. Er zijn veel mogelijkheden, zowel landelijk als regionaal. De regelingen bieden structuur en houvast om een aantrekkelijke en passende LLO-strategie te bepalen. Twee voorbeelden:
- Middels de ‘Subsidieregeling Flexibilisering Beroepsonderwijs‘ wordt de ontwikkeling van opleidingen voor volwassenen bekostigd.
- In januari opende daarnaast de ‘Subsidieregeling praktijkleren in de derde leerweg’. Deze regeling ondersteunt bedrijven met financiële middelen om werkzoekenden en werkenden die bedreigd worden met werkeloosheid om- en bij te scholen door korte trajecten, keuzedelen en versnelde opleidingen.
Wil je eens sparren over het bepalen van jouw LLO-visie? Of wil je weten welke regelingen jou kunnen ondersteunen bij de ontwikkelen van LLO-aanbod? Stuur mij een berichtje, dan drinken we een digitale kop koffie!
